انواع ایزو
شرکتها و سازمانهای گوناگون بنابر فعالیت و الزامات شغلی گواهینامه خاصی دارند. بهمین دلیل گواهی نامه ایزو درانواع و شماره مختلفی بچشم میخورند. هرسازمانی بنابر فعالیت خود و محصولات و خدماتش ازانواع ایزوها دربهبود کیفیتش بهره میبرد. سازمان جهت برآورده گردن الزامات تعریف شده و کاهش ریسک درمحیط و کیفیت و بهینه سازی عملکردش نیازمند اخذ و پیاده سازی استاندارد جهانی ایزو هست.
انواع ایزو نکته مهمی دارد. طبق آخرین استاندارد جهانی بروزرسانی شوندو آخرین تغییرات درون گواهینامه ذکر گردد. بهمین دلیل تاریخی کنار ایزوها داخل متن آورده میشود و نشانگر آخرین بروز رسانی استاندارد جهانی ییباشد.
گواهینامه ISO انواع مختلفی داردکه تعدادی ازاین استانداردها درپایین ذکر شده و بیشترین کاربرد رادارند:
ISO9001/2015 : نام اختصاری سیستم مدیریت کیفیت و پیش نیاز دیگر ایزوهاست . سری استاندارد ایزو 9000 پیانگر مدیریت تمامی فرایندها جهت ارتقاء سطح کیفیت محصولات و خدمات میباشد. استاندارد ایزو 9001 چون پایه و اساس هرسازمانی جهت ورودبه استانداردهای جهانی هست لذا شرکتها و سازمانها ابتدا استاندارد iso9001 رادرابتدا پیاده سازی کنند.
ISO 14001/2004 : سیستم مدیریت زیست محیطی و مربوط مسائل محیط زیست. سازمان دارنده ایزو14001 درتمام فراینده ها و وظایف تعریف شده اش کلیه مسائل مربوط محیط زیست رارعایت میکند. بهتراست سازمان همراه ایزوی 14001 ایزو 9001 را دریافت کند و همزمان و یاقبل طراحی و پیاده سازی ایزو 14001 ، ایزو 9001 ، طراحی و پیاده سازی کند.ا مزایای پیاده سازی ایزو 14001 کاهش ضایعات و کاهش آلودگی آب و هوا و ...میباشد، و بحثی جداست و مبحثی گسترده و دراینجا نمیگنجد.
OHSAS18001/2007 : سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای. OHSAS18001 بجهت طراحی و پیاده سازی اهدافش بهتراست، گواهینامه ایزو 14001 و ایزو 9001 دریافت شود. زیرا هرسه درراستای پیاده سازی مکمل یکدیگر هستند وهم با اخذ همزمان سه گواهی نامه ISO 14001 ، OHSAS18001 و ISO9001 هزینه دوباره کاری کاهش میابد و درهزینه صرفه جویی میشود. ازفواید OHSAS18001 ارتقاء سطح ایمنی کارکنان و اطمینان خاطر و دلگرمی آنها ازکار درمحیط ایمن و آرامست. سازمانی سه گواهی نامه بالا راداشته باشد میتوانداز مرجع صادر کننده گواهینامه IMS دریافت کند. پس درواقع ترکیب این سه گواهینامه و الزاماتش گواهینامه IMS نام میگیرد.
ISO16949/2016 : سیستم مدیریت کیفیت در صنایع خودروسازی ؛ در پیاده سازی اهداف و عملکردش بهتراست قبل هرکاری ایزو 9001 را پیاده سازی و الزامات ISO9001 هم رعایت کند.
/2010ISO/TS29001: سیستم مدیریت کیفیت در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی . درواقع گواهینامه ایزو 29001 یک استاندارد نیست ودر اصطلاح ایزو نامیده میشود. ISO/TS بمعنی یک مشخصه فنی هست. ISO/TS29001 هم مانند اغلب ایزو ملزم بطراحی و پیاده سازی ایزو ISO9001 میباشد. سازمان دارنده ایزو 9001 حدود 80درصد مشخصه فنی سیستم مدیریت کیفیت راداراست. و 20 درصد مابقی مختص الزامات بازمینه فعالیتش است.
ISO/IEC27001/2013 : سیستم مدیریت امنیت اطلاعات یک سیستم مدیریتی جهت سازمانهایی میباشدکه باانواع داده ها و اطلاعات سر و کار دارند، استاندارد ایزو 27001 به مشتریان و مدیران اطمینان میدهدکه اطلاعات حیاتیشان تنها وقتی مورد نیازست دراختیار کارکنان مجاز قرار میگیرد و اطمینان میدهد اطلاعات مربوط سازمان سری مانده و خارج نمیشود.
ISO10004/2012 : سیستم مدیریت سنجش رضایت مشتریان و همانطورکه ازنامش پیداست الزامات سازمان بر مبنای نظرات مشتری و پیشنهادات مشتری و سنجش رضایت مشتری طراحی و پیاده سازی میشودو ارتباط زیبایی بین سازمان و مشتری شکل میگیرد.
ISO10002/2014 : سیستم مدیریت رسیدگی به شکایات مشتریان ودر الزاماتش ازانتقاد مشتری استقبال میکند و درراستای افزایش سطح رضایت مشتری به شکایاتش رسیدگی میکند و مشتری میداند سازمان برمبنای مشتری مداری بنا گردیده وجهت فعالیت و عملکردش بامشتری مراوده و ارتباط میگیرد.
ISO10001/2007 : سیستم مدیریت رضایتمندی مشتریان – منشور رفتار سازمان میباشد و نشان میدهد الزامات سازمان و عملکرد و فرایندهایش برمبنای رضایت مشتریست و برایش بسیار حائز اهمیت میباشدکه محصولات و خدماتش رابرحسب رضایت مشتری مدیریت کند.
ISO50001/2011 : سیستم مدیریت انرژی : استاندارد ایزو 50001 برمبنای کاهش مصرف انرژی درهر سازمانی و افزایش راندمان باکمترین مصرف انرژی پایه گذاری شده است.
ISO13485/2016 : سیستم مدیریت کیفیت در صنایع و تجهیزات پزشکی است ودر راستای اهدافش مثل اغلب ایزوها نیازمند کسب گواهینامه ایزو 9001 ، و الزامات ایزو 9001 راباید درالزاماتش رعایت و پیاده سازی کند. پس درواقع پیش نیاز ایزو 13485 میباشد.
ISO22000/2005 : سیستم مدیریت ایمنی در صنایع غذایی. درراستای ارتقاء ضریب ایمنی درانواع غذا صحبت میکند. چون مردم امروزه غذاهای صنعتی راسالم تر میدانند تاغذاهای سنتی و دستی و غذاهای صنعتی درساختارش اهمیت ویژه ای برای ایمنی و کیفیت و بهداشت قائل هستند. هرسازمانی دراین زمینه با اخذ گواهینامه ISO22000 نشان میدهد درفرایندش مسائل ایمنی درسلامت غذا رابطور کامل رعایت میکند.
ISO45001/2018 : سیستم مدیریتی ایمنی و بهداشت شغلی میباشدکه جایگزین OHSAS18001 شده ودر گواهینامه ایزو 45001 تمام استانداردهای مربوط OHSAS18001 سه سال اعتبار دارد
ISO 10015/1999 : سیستم مدیریت آموزش
IMS : سیستم مدیریت یکپارچه ؛ ترکیبی از سه گواهینامه ISO9001 ، ISO14001و OHSAS18001 هست و سازمانی سه گواهینامه راداراباشد میتواند گواهینامه IMS بطور رایگان ازانواع مراجع صادرکننده گواهی نامه ایزو دریافت کند.
HSE : گواهینامه HSE شباهت خیلی زیادی با ترکیب دو گواهی نامهISO14001 ، OHSAS18001دارد. سازمانی دو گواهینامه ایزو 14001 و OHSAS18001 رادارا باشد میتواندبرای اخذ مدرک HSE اقدام کند.
انواع ایزو ی خیلی زیادی تعریف شده و دراین مقاله نمیگنجدکه همه آنها ذکر گردد. تاکنون حدود 23000 استاندارد تهیه و تدوین شده و میتوان جهت رویت انواع ایزو درسایت سازمان استاندارد جهانی www.iso.org جستجو و مطالعه کرد.
تهیه و تدوین : لیلی محمدی
دیدگاهها